چالش چیست؟
چالش، شرایطی است که خارج از انرژی، مهارت، امکانات، توان، شرایط فعلی و حتی استعداد فعلی ورزشکار برای رسیدن به هدفی خاص است. وقتی ورزشکار در رسیدن به کسب پیروزی یا مدال با چالش مواحه شود و به دنبال دلیل و برطرف کردن آن باشد خودش را از وضعیت راحتی و آسایش رها کرده است و این یعنی برای خودش "چالش" بوجود آورده است.
"عامل اصلی موفقیت هر ورزشکاری، به چالش کشیدن خود و برطرف کردن آن و ایجاد چالشهای جدید است".
هر کسی که در این دنیا موفق شده است ابتدا دچار یک چالش بزرگ شده است و بعدا که توانسته است که آن را حل کند، به موفقیت رسیده است. چالش یک ورزشکار می تواند بدن نا آماده، استعداد کم، قد کوتاه، داشتن وزن بالا، نداشتن فیزیک مناسب، روحیه خراب، احساس ضعف، عدم اعتماد به نفس، داشتن رقبای سرسخت، نداشتن شرایط خوب، ثبت یک رکورد بالا و هر شرایط دیگری باشد. پس اگر وارد این چالشها شود و آن را برطرف کند پیشرفت میکند.
شما به عنوان یک ورزشکار که می خواهید به سطح بالای ورزش کشور و دنیا برسید چقدر خودتان را به چالش می کشید؟
وقتی ورزشکاری در یک رقابت به دلیل یکی از چالش های بالا که عرض کردم شکست می خورد، یعنی فاصله ای بین او و هدفش وجود دارد، اگر بخواهد که آنها را برطرف کند یعنی خودش را وارد چالش کرده است و عبور از این چالش ها ورزشکار را قوی تر و جسورتر از قبل می کند.
چالش ورزشکاران چگونه است؟
اما ورزشکاران حرفه ای یا بهتر بگم ورزشکارانی که در مسیر قهرمانی و حرفه ای گری هستند قبل از اینکه رقیبان یا مسابقات آنها را به چالش بکشند، خودشان را وارد چالش های سختی می کنند و متعهد به برطرف کردن آن می شوند. این ورزشکاران می دانند که اگر چنین چالشی را برای خودشان فراهم نکنند رقبایشان آنها را به چالش می کشند و به آنها درس می دهند. پس ورزشکار حرفه ای یا ورزشکاری که می خواهد حرفه ای باشد باید همیشه در حال برطرف چالش های ورزشی خودش باشد. برای همین اینجا به این فرمول می رسیم:
ساختن چالش + وارد شدن + برطرف نکردن آن = در مسیر موفقیت
ساختن چالش + برطرف کردن آن = موفقیت
دوباره تکرار می کنم ورزشکار باید همیشه در حال ساختن چالش و سعی در برطرف کردن آن باشد. حالا اگر ورزشکار برای خودش چالش هایی به وجود بیاورد و سعی زیادی در برطرف کردن آن انجام بدهد اما نتواند که آن را برطرف کند یعنی در مسیر موفقیت است، یعنی به موفقیت نزدیک شده است. خیلی ها هستند که چون نمی توانند چالشی را که تعیین کردند را از میان بردارند خودشان را شکست خورده می بینند. اما شاید آنها در برطرف کردن آن چالش شکست خورده باشند اما اصلا شخصیت شکست خورده ندارند بلکه شخصیتی دارند که همیشه خواستار پیروزی و موفقیت هستند. به نظر من همین که ورزشکار وارد چالش شود خودش یک موفقیت محسوب می شود و پیروزی یا شکست در چالش ها خیلی مهم نیست اما وارد شدن به چالش و تلاش برای برطرف کردن آن، خودش نوعی موفقیت محسوب می شود.
اگر ورزشکار بتواند که آن چالش را برطرف کند. پس باید سراغ چالش های بزرگتر و سخت تری برود که احتمال برطرف کردن آن خیلی کم باشد. یعنی برطرف کردن آن نیاز به تلاش ذهنی و جسمی زیادی داشته باشد. یعنی اطرافیان بگویند که برطرف کردن آن تقریبا غیر ممکن است. اما تو به عنوان ورزشکاری که می خواهی به سطح بالایی از ورزش کشور و دنیا برسی باید همین کارهای غیر ممکن را ممکن کنی تا به آن سطح بالا برسی.
یک نکته مهم تر اینکه ورزشکارانی که می خواهند سالهای سال در مسیر قهرمانی بمانند و قهرمان شوند و آن را تکرار کنند حتی در صورت پیروزی و موفقیت هم خودشان را به چالش می کشند اینها با خودشان رقابت می کنند. نمونه این ورزشکاران میشه به مایکل فلپس (ماهی پرنده) اشاره کرد. مایکل فلپس با وجود اینکه تا المپیک 2012 لندن صاحب 18 مدال طلا شده بود و یک رکورد رویایی در ورزش دنیا بجا گذاشته بود اما بعد از خدافظی اش از دنیای قهرمانی و حواشی ای که بعد از آن برایش پیش آمد در المپیک 2016 ریو هم شرکت کرد و رکورد طلا های خودش را شکست و آن را تا 23 طلای المپیک ارتقا داد.
این یعنی به چالش کشیدن خود قبل از اینکه رقبا یا مسابقات ما را به چالش بکشاند.
راههای برطرف کردن چالش ها:
برای برطرف کردن چالش ها ابتدا باید چالش را بوجود بیاوریم سپس برای برطرف کردن آن خودمان را از نظر ذهنی آماده ورود به آن کنیم یعنی باید باور داشته باشیم که می توانیم آن را برطرف کنیم. الان که وارد چالش شدیم چکار کنیم که بتوانیم آن را در جهت رشد و پیشرفت خودمان بکار بگیریم. پس این باور ذهنی را برای خودتان بسازید و تحت تاثیر اطرافیان و یا حتی گذشته خود قرار نگیرید که چون در گذشته من نتوانستم چنین چالشی را برطرف کنم پس الان هم نمی توانم. بریم سراغ راههای برطرف کردن چالش ها:
-
خودمان مسئولیت بر طرف کردن چالشها را به عهده بگیریم:
یعنی زمان ما، انرژی ما، اراده ما، فکر ما، انگیزه ما، بدن ما و کلا خود ما هستیم که می توانیم چالش پیش رو را حل کنیم. هیچ کسی مسئول افزایش رکورد شما نیست، هیچ کسی مسئول انجام تمرینات شما نیست، هیچ کسی مسئول ساختن ذهن قهرمان و باور قهرمانی برای شما نیست. فقط خودتان هستید که باید و باید این چالشها را برطرف کنید. -
از چالشهایی که بیشتر می ترسید رفع همان چالش بیشترین کمک را به شما می کند:
این باید به شما انگیزه بیشتری بدهد. چون مطمئنن اگر از یک حریفی بیشتر می ترسید، بردن و غلبه کردن بر آن حریف، بیشترین لذت و اعتماد به نفس را به شما می دهد و شما را بیشتر رشد می دهد. اگر شما چالش استرس زیاد در مسابقات دارید زمانیکه این چالش را برطرف کنید خیلی بهتر و بیشتر می توانید از توانایی هاتون استفاده کنید و اینجاست که استعدادتون به بروز پیدا می کند. اصلا خود همان ترس یک چالش است. -
ذهنی آماده و هشیار برای به چالش کشیدن خودمان داشته باشید:
یعنی به دنبال چالش بگردید. منتظر نباشید تا حریفان، مسابقات، مربی و یک عامل بیرونی شما را به چالش بکشد. قبل از آنها خودتان، خودتان را به چالش بکشید. شما باید خودتان را در شرایط مختلف مسابقات قرار دهید و ببینید که آیا می توانید از پس آن شرایط برآیید؟ اگر نتوانستید، یعنی باید خودتان را به چالش بکشید و باید خودتان آن را برطرف کنید قبل از اینکه عوامل بیرونی آن را به شما گوشزد کنند. ذهن آماده و ذهن قهرمان به دنبال چالش است و همین طرز فکر باعث می شود که ورزشکار در شرایط غیر قابل پیش بینی غافلگیر نشود یا به اصطلاح شوکه نشود. - از چالشها فرار نکنیم:
برخی از ورزشکاران هستند که می دانند که چه عامل یا عواملی میتواند باعث باختشان و حذف از مسابقات شوند یا چه کارهایی میتواند باعث رشد و پیشرفت آنها شود اما از اینکه خودشان را به سختی و چالش بیندازند فرار می کنند و توانایی مقابله با آن را ندارند. اما من به شما عرض می کنم که همین کار باعث رشد و پیشرفت شما می شود و تا وقتی که خودتان را وارد این چالش ها و سختی ها نکنید و سعی در برطرف کردن آن نداشته باشید نمی توانید پیشرفت کنید. چالشها آمده اند که شما را رشد دهند اگر از آنها فرار کنید شما نمی توانید که رشد کنید. - چالشهای زیادی را برای خودتان نسازید:
یعنی به خودتان نگید که میخواهم همزمان فلان رکوردم را تغییر بدم، فلان عادتم را باید بهبود ببخشم، چند کیلو وزن کم کنم و غیره. همه این چالشها با هم باعث ترس شما از چالش یا فرار از چالش میشود.
- به چالشها به دید مثبت نگاه کنید:
به خودتان نگید که توانایی برطرف کردن آن را ندارید، یا بر طرف کردن این چالش برای من غیر ممکن است. اگر دیدید که این چالش برای تان خیلی بزرگ است آن را به قسمتهای کوچکتر تقسیم کنید و با تلاش و آمادگی ذهنی آن را حل کنید. راه دیگر ان است که به چالش زمان بیشتری بدهید. - خودتان را بالاتر از چالشها تصور کنید:
در هر سطحی از ورزش که هستید، هر عنوانی که دارید، هر رکوردی که دارید، هر آمادگی که دارید، خودتان را بالاتر از آن در نظر بگیرید و اگر خواستید که آن را به خودتان ثابت کنید و به واقعیت تبدیل کنید یعنی خودتان را به چالش کشیدید. پس برای آن برنامه ریزی کنید و یادتان باشه که زمانی که تصور کردید که از رکوردتان و از آمادگی تان بالاتر هستید یعنی توان برطرف کردن آن را نیز دارید وگرنه حتی تصور چنین چیزی به ذهن شما خطور نمی کرد. - اگر در برطرف کردن چالش شکست خوردید نا امید نشوید:
ممکن است که شما روزها و هفته ها برای برطرف کردن یک چالش تمرین کنید اما هنوز به هدف خود نرسیده باشید. اینجا می خوام بگم که اصلا نا امید نشوید و بدانید که همین خودش یک چالش دیگر است و اگر این را برطرف کنید همین عامل به عنوان نقطه قوت شما شناخته می شود. نقطه قوتی که می تواند خیلی از چالشهای شما را بر طرف کند. پس نا امید نشوید بلکه جسورتر، فکورتر، جدیتر و قویتر وارد عمل شوید. اکثر انسانهای موفق و ورزشکاران اسطوره ای در برطرف کردن چالشهای خودشان بارها شکست خورده اند و همین باعث رشد و پیشرفت آنها شده است. جایی که مایکل جردن می گوید: -
بیش از 9000 شوت را در دوران ورزشی ام از دست داده ام، 26 بار به من اعتماد کرده اند که امتیاز بگیرم اما من آن را از دست داده ام، حدود 300 بازی را از دست داده ام و من بارها و بارها شکست خورده ام و "این راز موفقیت من بوده است".
در نهایت چه بخواهیم و چه نخواهیم ما همیشه در معرض چالش ها قرار می گیریم و چالش همیشه برای ما وجود دارد اما این بستگی دارد که ما:
- بخواهیم که با آن روبرو شویم یا از آن فرار کنیم.
- بخواهیم که آن را برطرف کنیم یا آن را نادیده بگیریم.
- بخواهیم که چالشهای جدیدی را بوجود بیاریم یا خودمان را سرگرم چالشهای کوچک و گذشته بکنیم.
- بخواهیم که در مواجهه با چالش رشد کنیم یا خودمان را از قبل شکست خورده بدانیم.
- بخواهیم که درس نهفته آن چالش را یاد بگیریم یا خودمان را به خواب بزنیم.
همه چیز به خواستن و عمل کردن ما برمیگردد.
پس ورزشکاران قدرتمند از چالش بترسید ولی ازش فرار نکنید. این ترس باید شما را رو به جلو ببرد و باید شما قویتر کند و در شما شور و هیجان و اشتیاق به پا کند.
در پایان این نکته مهم را عرض می کنم که همین مقاله خودش چالش است و اگر بتوانید آن را در زندگی و تمریناتتان به کار بگیرید و چالشهایتان را شناسایی کنید و آن را برطرف کنید، به اهداف و رویاهایتان نزدیک و نزدیکتر میشوید و به آنها خواهید رسید. تصمیم با شماست.
رضا خزایی هستم مدیر اولین سایت تخصصی روانشناسی موفقیت در ورزش "مثبت خود".
در پناه الله یکتا شاد و موفق و ثروتمند باشید
اگر نظر یا نکته ای هست بنویسید
ایمیل شما نمایش داده نمیشود