مدیرسایت 
داشتن انگیزه یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در ورزش قهرمانی است، و داشتن انگیزه واضح و مشخص در ورزش قهرمانی خیلی زیاد می تواند به ورزشکار کمک کند تا او بداند که چرا باید سختی ها و چالش های تمرین و مسابقه را تحمل کند، و همینطور داشتن انگیزه و اشتیاق سوزان و آتشین برای قهرمانی است که نخبگانی را معرفی می کند که همه را شگفت زده می کنند. چون به اعتقاد برخی از ورزشکاران مطرح دنیا، مهمترین عامل ذهنی شان برای موفقیت و قهرمانی داشتن همین انگیزه قهرمانی بوده است. انگیزه زیاد می تواند وضعیت مالی بد، نداشتن استعداد کافی، داشتن شرایط بد و هر کمبود و کاستی را برای قهرمانی جبران کند. اگر هر ورزشکاری انگیزه اش را برای ادامه دادن مسیر قهرمانی مشخص کند بهتر و بیشتر می‌تواند تمرین کند تا به آن برسد.
انگیزه چیست؟
"انگیزه جهت، شدت و پایداری تلاش است".
-
جهت تلاش یعنی ورزشکار در چه جهتی و برای بدست آوردن چه موقعیت یا هدفی تلاش می کند. وقتی جهت تلاش برای ورزشکار مشخص باشد، ورزشکار انگیزه بیشتری پیدا می کند که سریعتر به مقصد برسد.
-
شدت تلاش یعنی ورزشکار با چه شدتی در آن جهت و برای رسیدن به آن موقعیت یا هدف تلاش می کند. شدت تلاش ورزشکار رابطه مستقیمی با میزان انگیزه او دارد. یعنی هر چقدر که شدت تلاش ورزشکار بیشتر باشد نشان دهنده اینست که انگیزه بیشتری برای قهرمانی دارد. یعنی اگر ورزشکاری در خستگیها، شکستها، نامهربانیها، ضعف امکانات و شرایط مالی همچنان شدت تلاش خودش را برای قهرمانی حفظ کند و حتی بر آن بیفزاید نشان از انگیزه بالای او برای قهرمانی است. شدت تلاش ورزشکار باید طوری باشد که روی تمام زندگی‌اش تاثیر بگذارد.
-
پایداری تلاش یعنی ورزشکار تا چه مدتی و با چه پایداری به تلاش خود ادامه می دهد؟ تا چه حدی برای به دست آوردن آن موقعیت یا هدف تلاش می کند؟ شاید مهمترین فاکتور انگیزه همین پایداری باشد. چون هر ورزشکاری انگیزه قهرمانی دارد یعنی دوست دارد که قهرمان شود اما این انگیزه و دوست داشتن چقدر پایدار است؟ آیا با یک شکست یا یک مانع و چالش و یا شرایط محدودی، انگیزه اش کم نمی شود یا از دست نمی رود؟ آیا در خستگیها متوقف نمی شود؟ آیا اجازه ورود افکار منفی را به ذهن خودش می دهد که انگیزه او را از بین ببرند؟
اینکه ورزشکار بتواند انگیزه‌اش را در تمام شرایط حتی در موفقیت‌ها نگه دارد نشان از انگیزه بالای او برای قهرمانی است.
-
مشخص کردن این سه مولفه برای داشتن انگیزه بالا کافی است تا هر ورزشکاری را برای قهرمانی آماده کند.
چرا انگیزه مهم است؟
ورزشکار برای بدست آوردن هر موفقیتی در ورزش باید یک انگیزه بالا و اشتیاق سوزان برای کسب آن داشته باشد تا تمام انرژی و توانش را در جهت بدست آوردن آن به کار ببرد.
"اگر ورزشکار انگیزه بالایی برای قهرمانی داشته باشد می تواند با وجود کمبود استعداد، امکانات و شرایط مالی به قهرمانی برسد (این را در خیلی از قهرمانان دیده اید) اما با کمبود انگیزه به هیچ وجه نمی تواند با داشتنِ استعداد و امکاناتِ عالی به قهرمانی برسد".
برای جواب این چرایی می خواهم که چند جمله انگیزشی از قهرمانان و اسطوره‌ها اینجا ذکر کنم:
- دردها زودگذر هستند، اما لذت موفقیت همیشگی است.
- تلخی صدبار شکست به شیرینی یک موفقیت بزرگ می ارزد.
انگیزه چطوری بدست می آید؟
اگر جهت تلاش و شدت تلاش برای ورزشکار واضح، مشخص و دقیق باشد و نسبت به آن مقاوم و پایدار باشد آن وقت ورزشکار برای بدست آوردن قهرمانی انگیزه بدست می آورد. این یکی از بهترین راههای بدست آوردن و حفظ و افزایش انگیزه است. انگیزه خود به خود بوجود نمی آید. اگر شما بدانید که در ورزش چه می خواهید و می خواهید که به کجا برسید و از چه مسیری باید عبور کنید و بدانید که باید با چه شدتی تمرین کنید و چقدر باید این شرایط سخت را با امید و ایمان به خودتان تحمل کنید آن وقت یا همین الان به کارتان پایان می دهید و یا با قدرت و انگیزه و انرژی بیشتری ادامه می دهید تا آن را کسب کنید.
گاهی اوقات ورزشکار انگیزه دارد و تمرین می کند تا قهرمان شود و گاهی اوقات برخی ورزشکاران تمرین می کنند و قهرمان می شوند (البته قهرمانی سطح پایین) و انگیزه به دست می آورند. شما در هر صورت باید برای قهرمانی های سطح بالا هم تمرین زیادی را انجام دهید و هم انگیزه خودتان را بشناسید و روی آن کار کنید.
"حفظ انگیزه مهمتر از داشتن انگیزه است".
این همان جمله ای است که خیلی از ورزشکاران و مربیان برای قهرمانان به کار می برند که:
- حفظ قهرمانی مهم تر از خود قهرمانی است.
هر ورزشکاری در لحظات و شرایطی انگیزه زیادی به دست می آورد اما قادر به حفظ آن در تمام شرایط نیست که بتواند آن را بالا نگه دارد. مثلا برخی ورزشکاران بوده اند که به علت یک شکست، انگیزه خود را برای قهرمانی از دست داده اند و برخی دیگر بوده اند که بعد از رسیدن به یک قهرمانی انگیزه قهرمانی خود را از دست داده اند. البته عکس این شرایط هم بوده است که برخی ورزشکاران بعد از یک شکست انگیزه زیادی را به دست آورده اند که باید شکست قبلی را جبران کنند و یا ورزشکارانی بوده اند که بعد از رسیدن به یک پیروزی مهم یا یک قهرمانی شیرین، انگیزه بیشتری پیدا کرده اند تا آن را تکرار کنند.
در هر صورت ورزشکاری که برای قهرمانی تلاش می کند باید بتواند که انگیزه خود را در شرایط و حالات مختلف حفظ کند. چون همه ورزشکاران و حتی غیر ورزشکار هم دوست دارند که عضو تیم ملی و قهرمان جهان و المپیک شوند. اما فقط دوست دارند. اما چه کسانی هستند که این دوست داشتن را همیشه حفظ می کنند و برای رسیدن به اهدافشان به سختی تلاش می کنند؟
پس شما سعی کنید که در شرایطی که انگیزه ندارید خودتان را مجاب کنید که بیشتر تلاش کنید. چون در شرایطی که انگیزه دارید واضح است که تلاش می کنید، یعنی هر ورزشکاری که انگیزه داشته باشد تلاش می کند اما در شرایطی که دچار کمبود انگیزه شده اید، (چه در شکست و چه در موفقیت) شما به تلاش تان ادامه دهید تا مغز شما عادتی را در شما به وجود آورد که شما همیشه و در همه شرایط سخت ترین و بیشترین تلاش تان را انجام می دهید.
راههای حفظ انگیزه:
به نکات و شرایط مثبت خودتان توجه کنید:
به خودتان توجه کنید ببینید چه شرایط مثبت و فوق‌العاده ای دارید، این شرایط مثبت می تواند زمان شما باشد، موقعیت شما باشد، والدین یا مربی شما باشد، استعداد شما باشد، شرایط و امکانات شما باشد. در این مورد خیلی خوش‌بین باشید و اصلا خودتان را با بقیه مقایسه نکنید. حالا به نظر شما چطوری می توانید که از این شرایط بیشترین استفاده را داشته باشید؟
یادآری خاطرات خوب گذشته:
مطمئنن هر کدام شماها موفقیت‌هایی بدست آورده اید که الان خیلی بهش افتخار نمی کنید اما در آن شرایط واقعا افتخار بزرگی بوده است و ازش لذت برده اید. پس آنها را برای خودتان بزرگ کنید و تکرار کنید. بدانید که الان هم می توانید به موفقیت‌های بزرگی برسید چون الان توانایی و انگیزه‌تان بالاتر رفته است.
یک تصویر ذهنی فوق‌العاده از خودتان بسازید:
خودتان را در جایگاه بالای قهرمانی ببینید و در آن مسیر تمرین کنید و زندگی کنید. اکثر ورزشکاران یک تصویر شکست خورده و بازنده را در ذهن خود دارند و برای همین اکثر اوقات شکست می خورند. اما وقتی که به آنها می‌گویم که یک تصویر برنده و موفق را در ذهن خودتان پرورش دهید. در جواب به من می گویند که: شما می خواهید که خیالبافی کنم؟!!!!!!!!!!!
یادآوری روند گذشته:
اینکه شما کجا بوده اید و چه روندی را طی کرده اید و الان به کجا رسیده اید. اینجا یک نکته مهم به شما یادآوری می کنم امیدوارم که آن را درک کنید:
شما وقتی که قدم اول را برداشته اید پس می توانید که قدم دوم را نیز بردارید، وقتی قدم دوم را برداشته اید پس می توانید قدم سوم را نیز بردارید، و همینطور اگر قدم هزارم را برداشته اید پس می توانید قدم هزار و یکم را نیز بردارید. البته من نمی دانم که قهرمانی شما چند قدم است اما می دانم که دستیابی به قهرمانی قدم به قدم است فقط کافی است که جهت آن را مشخص کنید، شدت آن را بالا و بالاتر ببرید و نسبت به آن صبور و پایدار باشید. پس قدم اول را محکم بردارید.
ادای ورزشکار پرانگیزه و قهرمان را در بیاورید:
منتظر این نباشید تا اول قهرمان شوید بعد مثل یک قهرمانِ پرانگیزه رفتار کنید و تمرین کنید بلکه اول مثل یک قهرمان رفتار کنید و تمرین کنید تا به آن برسید و وقتی که به هر موفقیتی رسیدید ازش لذت ببرید تا انگیزه تان بالاتر رود. شما زمانی که در اوج بی انگیزگی خود هستید فقط کافی است وانمود کنید که انگیزه دارید و برای یک حرکت فیزیکی انجام دهید (مثلا بدوید یا طناب بزنید یا چند حرکت از ورزش خودتان انجام دهید) آن وقت می بینید که انگیزه شما افزایش یافت. مطمئنم که این روش را امتحان کرده اید اما ازتون می خوام که از الان به بعد همیشه امتحان کنید تا به عادتی تبدیل شود که انگیزه شما همیشه در حال افزایش باشد.
در ضمن نیازی نیست که از قهرمانان تقلید کنید بلکه از آنها الگوبرداری کنید و همینطور نیازی نیست که از مدل لباس و موی سر آنها الگوبرداری کنید بلکه از نوع تمرین و مسابقه و جسارت و انگیزه‌ای که برای قهرمانی گذاشته اند الگوبرداری کنید (اینجا کمی واضح و صریح با شما صحبت کردم).
به بقیه انگیزه و انرژی مثبت بدهید:
سیستم این جهان به گونه‌ای طراحی شده است که هر چیزی بدهید همان را به دست می آورید. اگر محبت بدهید محبت دریافت می‌کنید، اگر غم و ناراحتی بدهید غم و ناراحتی دریافت می کنید. پس هر چقدر به بقیه انگیزه و انرژی مثبت بدهید بقیه هم همان را به شما انتقال می دهند.
این جهان کوه است و فعل ما ندا سوی ما آید نداها را صدا
مرور اهداف:
وقتی که جهت تلاش، شدت تلاش و پایداری تلاش‌تان را مشخص کردید آن وقت باید آن را دائم در ذهن‌تان مرور و تکرار کنید تا به باور تبدیل شود و در ضمیر ناخودآگاه‌تان نهادینه شود در این شرایط شما به سوی قهرمانی هدایت می شوید، حتی اگر بخواهید تنبلی کنید نمی‌توانید، اگر بخواهید که تمرین نکنید نمی‌توانید. چون انگیزه قهرمانی به ناخودآگاه شما نفوذ کرده و شما نمی توانید کاری انجام دهید که مانع قهرمانی تان شود. مثلا روجر فدرر، کریس رونالدو، تایگر وودز، لیونل مسی نمی توانند قهرمان نباشند یا برای قهرمانی تلاش نکنند.
تکرار زیاد عبارات تاکیدی و صحبت و رفتار درباره آنها:
عبارات تاکیدی مختلفی را برای خودتان تعریف کنید و در تمرین و مسابقه‌تان آن را تکرار کنید، در زندگی روزمره آن را تکرار کنید، درباره آن حرف بزنید، در مورد آن تصویرسازی کنید و طبق آن عمل و رفتار کنید. آن عبارت به زندگی شما معنا و مفهوم می دهد. سعی کنید آن را با احساس واقعیت تکرار کنید. تمرین تان را با آن شروع کنید و ادامه دهید و به پایان برسانید.
سه نکته مهم راجع تکرار عبارات تاکیدی عرض می کنم که اگر واقعا آنها را به کار بگیرید زندگی ورزشی تان در جهت قهرمانی تغییر می‌کند:
نکته اول) همیشه آن عبارت تاکیدی را در مقابل یک فکر منفی به کار ببرید.
یعنی به محض اینکه دچار افکار منفی شدید سریع آن عبارت را با احساس به کار ببرید. مثلا اگر فکر منفی "من نمی توانم موفق بشم" سراغتان آمد سریع با خودتان تکرار کنید امروز خیلی پر انرژی هستم، من خیلی انگیزه دارم، چقدر اعتماد به نفسم بالا رفته. شما باید افکار منفی را با افکار مثبت بمباران کنید.
نکته دوم) از عبارات مثبت مثل عبارات منفی استفاده کنید.
همانگونه که وقتی یک عبارت منفی را در ذهن‌تان به روش‌های مختلفی تکرار می‌کنید و آن را تحلیل می‌کنید و دنبال تایید آن هستید. زمانی را هم بگذارید که از یک عبارت مثبت به همین شکل استفاده کنید تا جایی برای عبارت منفی و فکر منفی نماند.
نکته سوم)
قرار نیست که فقط گفتن این عبارت ما را قهرمان کند اما می‌تواند که از بی انگیزگی و بی انرژی بودن ورزشکار جلوگیری کند و شروعی برای انگیزه گرفتن ورزشکار باشد.
برای رفتن به تمرین و رسیدن به قهرمانی عجله کنید:
نشان دهید که شما منتظر تمرین و مسابقه پیش رو هستید. نشان دهید که عطش زیادی برای تمرین دارید. همیشه سر موقع و یا حتی زودتر از آن سر تمرین‌تان حاضر شوید. این نشان از انگیزه بالای شما برای تمرین و قهرمانی دارد. دقیقا مثل کودکی که تازه وارد باشگاه شده است و می‌خواهد که به رویاهای خودش در ورزش برسد و یادتان باشه:
قرار نیست که همیشه ورزشکار با انگیزه باشد تا خوب تمرین کند، گاهی اوقات شما باید خوب تمرین کنید تا انگیزه داشته باشید.
نکته مهم: نوع و شکل انگیزه گرفتن برای هر ورزشکاری متفاوت است بنابراین برای هر کدام از شما ورزشکاران چند گزینه از موارد بالا مورد استفاده قرار می گیرد پس خودتان را خوب بشناسید و ببینید که شما چگونه انگیزه می گیرید، آن را پیدا کنید و از آنها استفاده کنید تا جهت، شدت و پایداری تلاش شما برای بدست آوردن قهرمانی افزایش یابد و حفظ شود.
همیشه پر از انرژی و انگیزه باشید.
رضا خزایی هستم مدیر سایت روانشناسی موفقیت در ورزش مثبت خود
در پناه الله یکتا همیشه بیشتر و بهتر از خودمان باشیم.
اگر نظر یا نکته ای هست بنویسید
ایمیل شما نمایش داده نمیشود