من توی مسابقه قبلی اصلاً استرس نداشتم، اما چرا شکست خوردم؟

این مسئله خیلی از ورزشکاران هست که به دوتا نکته پنهان دقت نکردند و متاسفانه خیلی از مربیان و قهرمانان آن را نادیده می‌گیرند.

نکته اول) استرسِ زیاد باعث بی‌خیالی می‌شود:

گاهی اوقات هست که ورزشکار آنقدر دچار استرس و فشار نتیجه و رقابت می‌شود که توان و تحمل این فشار را ندارد و یه جورایی به بی‌خیالی می‌رسد طوریکه تصور می‌کند استرسی ندارد و البته هیجان و انگیزه و جنگندگی آنچنانی هم ندارد و برای همین نمی‌تواند خودش را به اوج عملکرد برساند و تمام خودش را به نمایش بگذارد.

ورزشکار از این حالت خودش بسیار ناراحت است چون بر این باور است که: 

🛑 من می‌توانستم بازی رو ببرم، اما نمی‌دانم چرا تکنیک‌هام نمی‌رفت

🛑 من می‌توانستم خیلی بهتر عمل کنم، اما دست و پام رو گم کرده بودم

🛑 من توی تمرین خیلی بهتر و آماده‌تر بودم، اما طوری کار کردم که انگار تمرین نداشتم

و درد اینجاست که ورزشکار خودش نمی‌داند که چرا نتوانست عملکرد خوبی را به نمایش بگذارد. برای همین خودش را سرزنش و تخریب می‌کند و الان که به استرسش آگاه می‌شود در مسابقات بعدی با استرس آگاهانه خیلی بیشتری شرکت می‌کند که تفاوتی در نتیجه ایجاد نمی‌شود.

من خودم وقتی که از هنرجویانم می‌پرسم که سطح استرس‌تون کجاست؟ و آنها به من می‌گویند که استرسی ندارم. واقعیتش اینجا من خودم دچار استرس می‌شوم چون اصلاً استرس را چیز بدی نمی‌بینم و آن را برای هر رقابتی لازم می‌بینم که سوختی برای رسیدن به اوج عملکرد باشه.

اگر ورزشکار به استرسش آگاه نباشد و آن استرس بصورت ناشناخته در ناخودآگاهش جای بگیرد ورزشکار را بی‌انگیزه می‌کند و باعث شکست ورزشکار می‌شود بدون اینکه ورزشکار بداند که:

✅ چرا شکست خورده؟

✅ چجوری می‌تواند از وقوع تکراری آن جلوگیری کند؟

✅ چجوری می‌تواند آن را جبران کند؟

نکته دوم) ترس از استرس باعث ضعف و محدودیت می‌شود:

 ورزشکاران آنقدر از استرس می‌ترسند و آنقدر آن را عامل محدودکننده و تضعیف کننده، تعریف و تفسیر و تصور می‌کنند که به محض وجود هر نوع استرسی در ذهن‌شان، از پیش باخته می‌شوند:

❌ آنها تا جاییکه می‌توانند از استرس و فشار دور می‌شوند

❌ آنها ریسک نمی‌کنند

❌ آنها وارد چالش نمی‌شوند

❌ آنها بشدت از باخت می‌ترسند

❌ آنها رقبای بالاتر، پایین‌تر و هم‌سطح خودشان را استرس‌زا تفسیر می‌کنند

این در حالیست که:

اگر عامل و منبع استرس را به درستی تصور و تفسیر کنید می‌توانید از آن به عنوان یک عامل محرک و هشیار کننده استفاده کنید که باعث بروز توانمندی‌هایتان در تمرین و مسابقه شود.

گاهی اوقات برای خیلی از ورزشکاران پیش آمده است که در یک مسابقه استرس زیادی داشته‌اند که منجر به عملکرد و نتیجه عالی شده است، از طرفی در همان مسابقه زمانیکه استرس از روی ورزشکار برداشته شد، نتوانسته است که عملکردش را بخوبی به نمایش بگذارد. فقط بخاطر اینکه استرس را از خود دور کرده است.

آیا منظورم اینست که استرس خوب است؟

شما در هر مسابقه‌ای به میزانی از استرس و اعتماد به نفس نیاز دارید که شما را به اوج عملکرد برساند و باید برای بدست آوردن چنین مهارت ارزشمندی به ذهن‌آگاهی و تجارب خیلی بالایی دست پیدا کنید که خیلی سریعتر و دقیق‌تر به این خودتنظیمی برسید.

شما می‌توانید برای دستیابی به چنین مهارت ارزشمندی که در تمامی سطوح ورزشی و برای همه ورزشکاران و قهرمانان بسیار لازم و ضروری است از دوره کنترل و مدیریت استرس استفاده کنید.

رضا خزایی هستم محقق و روانشناس ورزشی سایت مثبت

در پناه الله یکتا همیشه بیشتر و بهتر از خودمون باشیم.