رضا خزایی 
خودباوری افراطی برای قهرمانی
تا وقتی که باورهای درست را در ذهن و زندگی‌ات نسازی، هیچ امکانات و تجهیزات و مربی و والدین و پول و حمایت و مکمل و تغذیه و استعدادی، تو را موفق و قهرمان نخواهد کرد.
این مهمترین قانون موفقیت و قهرمانی است که اگر باور نکنی، هیچ کس تو را باور نخواهد کرد، حتی رسیدن به هدف.
من ارزشمند و لایق هستم و توانایی این را دارم که به هر خواسته‌ای که بخواهم، میتوانم برسم پس با تمام وجودم از شرایط موجود استفاده می‌کنم و به تلاشم ادامه می‌دهم.
| احساس |
| تلاش |
| تمرکز |
| انرژی و انگیزه بالا |
| موفقیت و نتیجه |
- احساس:
باورهایی درست و تقویت کننده هستند که به شما احساسِ درونی درست و پایداری می‌دهند. حتی اگر گاهی اوقات نیز شکست بخورید یا اینکه بقیه با شما مخالفت کنند اما شما به توانمندیها و استعدادهای درونی خودتان باور دارید و نسبت به آن احساس عالی دارید. - تلاش:
باوری که منجر به تلاشِ سخت و فداکارانه نشود یعنی یک توهم است و هنوز باور نیست. باوری که باعث نشود که شما تلاشِ با کیفیت‌تری انجام ندهید یک باور محدود کننده و ضعیف کننده است. معیار داشتن باور، تلاش بیشتر و باکیفیت‌تر است. - تمرکز:
وقتی که شما به خودتان باور دارید که می‌توانید، پس تمام تمرکزتان را روی خودتان می‌گذارید که می‌توانید. وقتی که تمام تمرکزتان را روی خودتان و شرایط موجود برای رشد و موفقیت خودتان می‌گذارید پس الان فقط فرصت‌ها را می‌بینید و انگار که فرصتهای خوب نیز سراغ شما می‌آید. 
- انرژی و انگیزه بالا:
داشتن باور به خود، منجر به انرژی و انگیزه بالایی می‌شود. به این دلیل باور دارید موفقیت و شکست شما به دست خودِ شما رقم می‌خورد و انتخاب هر کدام از آنها در اختیار شماست. - موفقیت و نتیجه:
باور خوب و درست فقط شما را رشد نمی‌دهد بلکه شما را به نتایج موفقیت‌آمیزی نیز می‌رساند. برخی از ورزشکاران هستند که باور دارند که رشد می‌کنند و واقعا رشد می‌کنند اما نتایجی که می‌خواهند نمی‌رسند، چون رشد کردن را باور دارند اما موفقیت را باور ندارند. هر چند که برای موفقیت و کسب نتیجه ابتدا باید رشد کرد.
یه نکته لازمه عرض کنم: شما در ورزش و رقابت و قهرمانی هستید و موفقیت در ورزش بسیار محدود است. سالانه دهها و صدها نفر پزشک می‌شوند، وکیل و قاضی می‌شوند، مهندس می‌شوند، کارخانه‌دار می‌شوند، ماشین‌ها و گوشی‌های آنچنانی تهیه می‌کنند و موفقیت‌ها و نتایج بزرگی بدست می‌آورند و فضای موفقیت در این حوزه‌ها بازتر است. اما هر چهار سال یکبار المپیک برگزار می‌شود، به تعداد انگشتان دست لژیونر داریم و کلی رقابت سخت و سنگین در ورزش و قهرمانی است که با وجود لیاقت و شایستگی خیلی از ورزشکاران اما به موفقیت و نتایجی که می‌خواهند نمی‌رسند.
یه نکته لازمه عرض کنم: شما در ورزش و رقابت و قهرمانی هستید و موفقیت در ورزش بسیار محدود است. سالانه دهها و صدها نفر پزشک می‌شوند، وکیل و قاضی می‌شوند، مهندس می‌شوند، کارخانه‌دار می‌شوند، ماشین‌ها و گوشی‌های آنچنانی تهیه می‌کنند و موفقیت‌ها و نتایج بزرگی بدست می‌آورند و فضای موفقیت در این حوزه‌ها بازتر است. اما هر چهار سال یکبار المپیک برگزار می‌شود، به تعداد انگشتان دست لژیونر داریم و کلی رقابت سخت و سنگین در ورزش و قهرمانی است که با وجود لیاقت و شایستگی خیلی از ورزشکاران اما به موفقیت و نتایجی که می‌خواهند نمی‌رسند.
نکته من اینجاست که:
تا جاییکه می‌توانید نسبت به خودتان خودباوری افراطی داشته باشید و در جهت آن تلاش و زندگی کنید.
چند نکته مهم راجب خودباوری:
- گاهی اوقات هست که شما نمی‌دانید چه توانمندیها و استعدادهایی دارید اما باور دارید که می‌توانید، پس با همان باور که "من میتوانم" تمرین می‌کنید.
- باور فقط به این ختم نمی‌شود که توانایی‌تان را ببینید یا کسی آن را به شما بگوید. گاهی اوقات برخی تواناییهای درونی هستند که فقط از آن استفاده می‌کنید و اصلا نمی‌توانید آن را برای کسی تعریف کنید.
انواع باور:
| ما دو نوع باور داریم: |
| اول) باورهای منفی و مخرب و محدود کننده |
| دوم) باورهای مثبت و قوی کننده و سازنده |
|---|
اول) باورهای منفی و مخرب و محدود کننده:
باورهایی هستند که اجازه نمی‌دهند شما از تمام توان‌تان در تمرین و مسابقه استفاده کنید. این باورهای مخرب و ضعیف کننده همان افکاری هستند که شماها بارها و بارها، و سالهایِ سال به شکلها و نشانه‌های مختلفی در ذهن و زندگی‌تان تکرار کردید.
این باورها چگونه ساخته شده‌اند؟
مثلاٌ توی باشگاه یا فضای مجازی یا تلویزیون با یک قهرمان صحبت می‌کنند و از آنها می‌پرسند:
چه عناوینی بدست آورده‌اید؟ آنها نیز از عناوین و افتخاراتشان می‌گویند.
بعد می‌پرسند: چه جوایز و پاداش‌هایی دریافت کرده‌اید؟ یا زندگی‌تان چگونه است؟
جواب آنها اینست که: توی این مملکت که به ورزشکار نمی‌رسند، من باید دست‌فروشی کنم تا خرجم را در بیاورم، من خیلی سختی می‌کشم و اصلا درآمدی ندارم، آینده‌ای ندارم، شغلی ندارم و ...
این جوابهایی که با احساس بیان می‌شود و شما با احساس به آن گوش می‌دهید خیلی راحت به باور تبدیل می‌شود. حالا شاید بپرسید که: خب چه اتفاقی می‌افتد؟
شما یا ورزش قهرمانی را انجام نمی‌دهید،
یا با عدم اشتیاق بالا و اراده ناکافی انجام می‌دهید
و یا اینکه با تمام وجود تلاش می‌کنید و رشد می‌کنید اما این باور در ناخودآگاه شما پرورش می‌یابد که من حتی اگر قهرمان شوم باز هم چیزی عاید من نخواهد شد و کلاٌ این مملکت به ورزش و ورزشکار نمی‌رسد.
من میتوانم صدها باور مخرب دیگر به این شکل به شما بگویم که این باورهای سمی و منفی در بین قهرمانان ملی ما نیز می‌باشد و برای همین است که خیلی از قهرمانان ما دوران قهرمانی کوتاهی دارند.
باور مخرب دیگه: ورزشکار باید از سنین خردسالی و نونهالی استعداد ذاتی داشته باشد تا قهرمان شود.
این باور سمی، هم به کسانی که به ظاهر استعداد دارند آسیب می‌رساند و هم به کسانی که استعداد ندارند.
کسی که استعداد دارد، فکر می‌کند که استعداد ذاتی بصورت اتوماتیک او را قهرمان می‌کند. در حالیکه بارها و بارها در ورزش حرفه‌ای دیده‌ایم که استعداد ورزشکاران در سنین متفاوتی کشف، شکوفا و بروز داده می‌شود.
کسی که استعداد ذاتی ندارد، فکر می‌کند و باور می‌کند که هر چقدر هم تمرین و تلاش کند فایده‌ای ندارد چون استعداد ندارد. در حالیکه این ورزشکار آماده می‌شود و از دید خیلی از مربیان و ورزشکارانِ دیگر، توانمندیهای بالایی دارد اما خودش، خودش را باور ندارد و اینجا برگردید به چند جمله اول این مقاله.
دوم) باورهای مثبت و قوی کننده و سازنده:
باورهایی هستند که طبق معیاریهایی که در بالا برای باور تعریف کردیم به شما کمک می‌کنند. متاسفانه در کشور ما ورزشکاران و قهرمانانی که از نظر مالی تامین باشند به دلایل مختلفی آن را خیلی ابراز نمی‌کنند اما کسانی که تامین نباشند خیلی راحت و بی‌پرده ابراز می‌کنند. برای همین است که باور اکثریت جامعه اعم از والدینِ ورزشکاران و خود ورزشکاران اینست که ورزش و قهرمانی شغل محسوب نمی‌شود.
چه باوری خوب و درست است؟
- باوری خوب و درست است که شما را وادار می‌کند که بیشتر و با کیفیت‌تر تلاش کنید
- باوری که به شما احساس بهتر و البته پایدارتری برای ادامه کار می‌دهد
- باوری که به شما تمرکزی می‌دهد که فقط روی خودتان شرایط موجودِ مربوط به خودتان متمرکز باشید
- باوری که به شما قدرت و انرژی می‌دهد
- باوری که به خودِ شما اختصاص دارد و شما به آن باور تسلط و آگاهی بالایی دارید
باورها از کجا آمده‌اند؟
باور تفسیر و تعریف ذهنی ما از خودمان، شرایط و اتفاقات موجود در دنیای اطرافمان است
✅ تفسیر و تعریف من از تلاش‌هایم ...
✅ تفسیر و تعریف من از والدینم ...
✅ تفسیر و تعریف من از ورزشم ...
✅ تفسیر و تعریف من از آینده‌ام ...
✅ تفسیر و تعریف من از خودم ...
✅ تفسیر و تعریف من از خدا ...
از شما می‌خواهم که برای خودتان زمان بگذارید و اینها را در حد چند خط کوتاه ادامه دهید. این تمرین شماست و شما باید صادقانه و بدون هیچ رودربایستی یا خجالتی یا شعاری و یا تحقیر و سرزنش خودتان بنویسید تا باورهایتان را بهتر و شفاف‌تر بشناسید.
مجموع اینها می‌شوند نظام باورها. وقتی که نظام باورهایتان را بشناسید و یا باورهایتان را در یک مورد خاص بشناسید آن وقت متوجه خواهید که چرا موفق نشدید و به خواسته‌هایی که می‌خواستید، نرسیدید؟ و حالا باید چکار کنید تا به خواسته‌هایتان برسید؟
امیدوارم این مقاله برای شما مفید و موثر بوده باشه از شما می‌خواهم از سایر محتواهای ما که تکمیل کننده هم هستند استفاده کنید.
رضا خزایی محقق و روانشناس ورزشی سایت مثبت خود
در پناه الله یکتا همیشه بیشتر و بهتر از خودمان باشیم.
اگر نظر یا نکته ای هست بنویسید
ایمیل شما نمایش داده نمی‌شود